Các nhóm sắc tộc và chủng tộc Người_Mỹ

Người Mỹ da trắng và người Mỹ gốc châu Âu

Đa số trong số 308 triệu người hiện sống tại Hoa Kỳ là người Mỹ da trắng. Họ có nguồn gốc tổ tiên từ những di dân đến từ châu Âu, Trung Đông, và Bắc Phi. Người Mỹ da trắng chiếm đa số tại 49 trong 50 tiểu bang của Hoa Kỳ, ngoại trừ tiểu bang Hawaii. Người da trắng không nói tiếng Tây Ban Nha chiếm đa số tại 46 tiểu bang; bốn tiểu bang có số người da trắng không nói tiếng Tây Ban Nha dưới tỉ lệ 50% là California, Texas, New Mexico, và Hawaii. Ngoài ra, Đặc khu Columbia có đa số cư dân không phải người da trắng. Theo Khảo sát Cộng đồng Mỹ năm 2009, dân số người da trắng tại Hoa Kỳ là 229.773.131 người, đại diện 74,8% dân số. Trong số đó, có 199.325.978 là người da trắng không nói tiếng Tây Ban Nha, đại diện 64,9% tổng dân số.[22]

Nhóm tổ tiên lục địa lớn nhất của người Mỹ là người châu Âu. Nhóm này có thể bao gồm người có nguồn gốc châu Âu nhưng di dân trước hết đến châu Phi, Bắc Mỹ, vùng Caribbe, Trung Mỹ hay Nam Mỹ và các quốc gia trong châu Đại dương trước khi họ hay con cháu của họ di dân đến Hoa Kỳ.[23]

Người Tây Ban Nha là những người châu Âu đầu tiên thiếp lập sự hiện diện liên tục tại vùng đất mà ngày nay được gọi là Hoa Kỳ.[24]Martín de Argüelles, sinh năm 1566 tại San Agustín, La Florida, là người đầu tiên gốc châu Âu được sinh tại nơi mà ngày nay là Hoa Kỳ.[25] Hai mươi mốt năm sau, Virginia Dare, sinh năm 1587 tại Đảo Roanoke ngày nay là Bắc Carolina, là đứa bé đầu tiên được sinh ra tại 13 thuộc địa, có cha mẹ là người Anh.

Năm 2009, người Mỹ gốc Đức (16.5%), người Mỹ gốc Ái Nhĩ Lan (11.9%) và người Mỹ gốc Anh (9.0%) là ba nhóm sắc tộc lớn nhất tại Hoa Kỳ, chiếm 37,4% dân số.[26]

Tính chung, là nhóm chủng tộc lớn nhất, người Mỹ gốc châu Âu có tỉ lệ nghèo thấp nhất[27] và đứng thứ hai về thành đạt trong giáo dục, lợi tức trung bình tính theo mỗi hộ gia đình,[28] và lợi tức cá nhân trung bình[29] so với bất cứ nhóm chủng tộc khác của Hoa Kỳ.

Nguồn gốc châu Âu
HạngNguồn gốcPhần trămDân sốHạngNguồn gốcPhần trămDân số
Benjamin Franklin gốc Anh.

Jacqueline Bouvier gốc
Pháp, Anh, Ireland.

Anh em nhà Wright gốc Anh,
Hà Lan, Đức-Thụy Sĩ.[30][31]
1Đức15,2%42.841.56911Scotland-Ireland1,5%4.319.232
2Ireland10,8%30.524.79912Thụy Điển1,4%3.998.310
3Anh8,7%24.509.69213Nga0,9%2.652.214
4Sắc tộc Mỹ7,2%20.188.30514Wales0,6%1.753.794
5Ý5,6%15.638.34815Đan Mạch0,5%1.430.897
6Ba Lan3,2%8.977.23516Hungary0,5%1.398.702
7Pháp3,0%8.309.66617Séc0,4%1.258.452
8Scotland1,7%4.890.58118Bồ Đào Nha0,4%1.173.691
9Hà Lan1,6%4.541.77019Hy Lạp0,4%1.153.295
10Na Uy1,6%4.477.72520Liên Hiệp Anh0,4%1.085.720
Cục Điều tra Dân số Hoa Kỳ năm 2000

Người Mỹ da đen và người Mỹ gốc Phi

Người Mỹ gốc Phi (cũng còn được gọi là người Mỹ da đen) là công dân hay cư dân của Hoa Kỳ có nguồn gốc từ bất cứ dân tộc nào của châu Phi.[32] Tại Hoa Kỳ, các thuật từ này được dùng để chỉ người Mỹ có ít nhất một phần nguồn gốc từ Hạ-Sahara châu Phi. Theo Khảo sát Cộng đồng Mỹ năm 2009, có khoảng 38.093.725 người da đen tại Hoa Kỳ, chiếm 12,4% tổng dân số. Ngoài ra, có khoảng 37.144.530 người da đen không nói tiếng Tây Ban Nha, chiếm 12,1% dân số.[22]

Đa số người Mỹ gốc châu Phi là con cháu trực hệ của những người châu Phi bị bắt và sống sót qua thời đại nô lệ bên trong ranh giới của Hoa Kỳ ngày nay mặc dù cũng có một số người hay con cháu của họ là những di dân đến từ châu Phi, vùng Caribbean, các quốc gia Trung Mỹ hoặc Nam Mỹ.[33]

Lịch sử người Mỹ gốc châu Phi bắt đầu trong thế kỷ 17 khi người châu Phi bị bắt và bị bán làm nô lệ có khế ước tại 13 thuộc địa và tiến triển đến khi Barack Obama được bầu làm tổng thống Hoa Kỳ thứ 44. Giữa hai thời điểm nổi bật này, có nhiều sự kiện và vấn đề khác, có cái đã được giải quyết và có cái vẫn còn tiếp diễn mà người Mỹ gốc châu Phi đối diện. Một trong số đó là chế độ nô lệ, tái thiết, phát triển cộng đồng người Mỹ gốc châu Phi, tham dự vào các cuộc xung đột quân sự lớn của Hoa Kỳ, tách biệt chủng tộc, và phong trào nhân quyền.

Người Mỹ gốc châu Phi là nhóm chủng tộc thiểu số lớn nhất tại Hoa Kỳ và là nhóm chủng tộc lớn thứ hai đứng sau nhóm chủng tộc người Mỹ Da trắng.[34]

Nguồn gốc châu Phi [35]
Nguồn gốcPhần trămDân sốNguồn gốcPhần trămDân số
Oprah Winfrey gốc
Kpelle của Liberia.[36]

Paul Robeson
gốc Igbo.
Nigeria0,0%254.794Uganda0,0%11.674
Ethiopia0,0%186.679Senegal0,0%8.767
Somalia0,0%103.117Zimbabwe0,0%6.367
Cape Verde0,0%90.828Hạ Sahara phi Châu khác0,0%126.463
Ghana0,0%84.777Hạ Sahara châu Phi0.5%2.866.419
Nam Phi0,0%55.895Người Da đen Hispanic0.4%949.195
Liberia0,0%49.428Da đen/Châu Phi nói chung12,3%38.093.725
Kenya0,0%44.467
Sudan0,0%36.663
Sierra Leon0,0%13.281
Theo Cục Khảo sát Cộng đồng Mỹ năm 2009

Người Mỹ gốc Á

Bài chi tiết: Người Mỹ gốc Á

Nhóm dân số nổi bật khác là người Mỹ gốc Á với 13,4 triệu người năm 2008, hay 4,4% dân số Hoa Kỳ.[37] California là nơi có khoảng 4,5 triệu người Mỹ gốc châu Á trong khi đó có khoảng 495.000 người Mỹ gốc châu Á sống tại Hawaii, chiếm khoảng 38,5% dân số quần đảo này. Đây là nơi có tỉ lệ lớn nhất người Mỹ gốc châu Á so với bất cứ tiểu bang nào.[38] Người Mỹ gốc châu Á sống khắp nơi trên đất Mỹ và có thể thấy với dân số lớn tại Thành phố New York, Chicago, Boston, Houston, và những trung tâm đô thị khác.

Các nhóm sắc dân lớn nhất người Mỹ gốc châu Á là người di dân hay con cháu của họ đến từ các quốc gia Philippines, Trung Quốc, Ấn Độ, Brunei, Malaysia, Việt Nam, Campuchia, Hàn Quốc, Nhật BảnThái Lan. Mặc dù dân số người Mỹ gốc châu Á về tổng thể được xem là những sắc dân vừa mới được thêm vào gia đình đa chủng tộc của Hoa Kỳ nhưng những làn sóng di dân tương đối lớn của người Nhật Bản, Philippine và Trung Hoa đã từng xảy ra trong giữa đến cuối thế kỷ 19.

Nguồn gốc châu Á [39]
HạngNguồn gốcPhần trămDân số
Ellison Onizuka gốc Nhật.

Lucy Liu gốc Đài Loan.
1Trung Hoa1,0%3.204.379
2Ấn Độ0,8%2.602.676
3Philippines0,8%2.475.794
4Việt0,5%1.481.513
5Hàn Quốc0,4%1.335.973
6Nhật0,2%766.875
7
8
châu Á khác0,6%1.907.401
Tổng sốNgười Mỹ gốc Á4,5%13.774.611
Cục Khảo sát Cộng đồng Mỹ năm 2009

Hai hay nhiều chủng tộc

Người Mỹ đa chủng tộc chiếm khoảng 7 triệu người năm 2008, hay 2,3% dân số.[37] Họ có thể là sự kết hợp của nhiều chủng tộc (Da trắng, Da đen hay người Mỹ gốc châu Phi, người Mỹ gốc châu Á, người Mỹ bản địa hay người Alaska bản địa, người Hawaii bản địa hay những người các đảo Thái Bình Dương, "Một số chủng tộc khác") và các sắc tộc.[40] Hoa Kỳ có một trào lưu định dạng đa chủng tộc đang phát triển. Sự chung đụng giữa các chủng tộc với nhau hay việc liên hôn giữa các chủng tộc, đặc biệt là giữa người da trắng và người da đen, xưa kia được xem là đồi bại và bất hợp pháp tại đa số các tiểu bang mãi cho đến thế kỷ 20.

Người Mỹ bản địa và người Alaska bản địa

Người bản địa châu Mỹ như người Mỹ bản địangười Inuit chiếm 0,8% dân số năm 2008 với tổng số là 2,4 triệu người.[37] Ngoài ra còn có 2,3 triệu người tuyên bố có một phần tổ tiên là người Mỹ bản địa hay người Alaska bản địa.[41] Sự việc các nhà nhân khẩu học, các xứ bộ lạc và giới chức chính phủ quy định bằng văn bản pháp lý và chính thức rằng những ai có nguồn gốc là người Mỹ bản địa đã làm dấy lên nhiều cuộc tranh cãi qua nhiều thập niên. Các luật dựa vào yếu tố máu để xác định nguồn gốc sắc tộc thì phức tạp và gây tranh cãi trong việc chấp nhận thành viên mới vào một bộ lạc hay cho các nhân viên điều tra dân số chấp nhận lời khai của người được hỏi mà không có giấy tờ chính thức nào từ Cục đặc trách người Mỹ bản địa. Các nhà khoa học di truyền ước tính rằng có trên 15 triệu người Mỹ khác có thể có 1/4 hay ít hơn nguồn gốc người Mỹ bản địa.

Trước đây có lúc người ta nghĩ rằng chủng tộc này hay nền văn hóa này đang đối diện với nguy cơ tuyệt chủng nhưng kể từ thế kỷ 20 đến nay đã có một sự phục hồi đáng kể về sự định dạng của người Mỹ bản địa cũng như chủ quyền bộ lạc. Người Cherokee có tổng số khoảng 800.000 có huyết thống toàn phần hay một phần. Có 70.000 người Cherokee sống tại Oklahoma trong Xứ Cherokee và 15.000 tại Bắc Carolina trên những vùng đất còn lại của đất tổ.

Nhóm bộ lạc lớn thứ hai là người Navajo, tự gọi mình là "Diné" và sống trong một khu dành riêng cho người Mỹ bản địa rộng 16 triệu mẫu Anh (65.000 km²) bao phủ vùng đông bắc Arizona, tây bắc New Mexico, và đông nam Utah. Đây là quê hương của phân nửa trong tổng số 450.000 thành viên của Xứ Navajo. Nhóm lớn thứ ba là người Lakota (Sioux) ở các tiểu bang Minnesota, Montana, Nebraska, Wyoming, Bắc DakotaNam Dakota.

Người Hawaii bản địa và người các đảo Thái Bình Dương khác

Người Hawaii bản địa và người các đảo Thái Bình Dương có tổng dân số khoảng 427.810 năm 2008, chiếm 0,14% dân số Hoa Kỳ.[37] Ngoài ra, có nhiều người cho rằng họ có nguồn gốc một phần là người Hawaii bản địa vì thế tổng số người Hawaii bản địa cả toàn phần và một phần lên đến con số 829.949.[42] Nhóm này hình thành nên chủng tộc thiểu số nhỏ nhất tại Hoa Kỳ. Mặc dù con số cho thấy có hơn phân nửa tổng số là có "huyết thống toàn phần" nhưng đa số người Hawaii bản địa trên chuỗi quần đảo của tiểu bang Hawaii được cho là có sự pha trộn nhiều với các chủng tộc châu Á, châu Âu và chủng tộc gốc khác.

Chỉ một trong 50 người Hawaii bản địa có thể được xác nhận hợp pháp là có "huyết thống toàn phần". Một số nhà nhân khẩu học tin rằng đến năm 2025, người có huyết thống toàn phần Hawaiian bản địa cuối cùng sẽ chết hết, không còn để lại 1 nét đặc trưng văn hóa nào cả của người Hawaii bản địa ngoài sự trộn lẫn chủng tộc. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều người tự nhận mình là người Hawaii bản địa hơn trước khi quần đảo này bị Hoa Kỳ sáp nhập năm 1898. Người Hawaii bản địa được nhận lại đất đai tổ tiên của mình. Khắp Hawaii, sự bảo tồn và áp dụng các phong tục tập quán của người Hawaii bản địa, ngôn ngữ Hawaiian, các trường văn hóa dành cho học sinh người bản địa và sự nhận thức lịch sử đã và đang giành được động lượng đối với người Hawaii bản địa.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Người_Mỹ http://www.censusdata.abs.gov.au/ABSNavigation/pre... http://www.americanheritage.com/articles/magazine/... http://www.costa-rica-life.com/americans-living-in... http://www.ft.com/cms/s/0/09800986-9ca1-11de-ab58-... http://www.gallup.com/poll/109108/Belief-God-Far-L... http://www.ilw.com/immigrationdaily/news/2007,0515... http://www.infoplease.com/ipa/A0107718.html http://www.saudicommercialoffice.com/saudi.html http://www.shelteroffshore.com/index.php/living/mo... http://www.destatis.de/jetspeed/portal/cms/Sites/d...